Wycinanki z Mazowsza | autor: (KW) |
Kolorowy, bÅ‚yszczÄ…cy papier, nożyce do strzyżenia owiec i zdolne rÄ™ce – tak od ponad 150 lat powstajÄ… polskie wycinanki ludowe. I choć papierowe wycinanki znane byÅ‚y w Niemczech, Szwajcarii, na BiaÅ‚orusi i SÅ‚owacji, a także w krajach skandynawskich, to w żadnym z nich sztuka wycinania nie byÅ‚a tak rozwiniÄ™ta, jak w Polsce.
KolebkÄ… polskiej wycinanki byÅ‚y okolice podwarszawskie, gÅ‚ównie nadwiÅ›laÅ„skie wsie, poÅ‚ożone na wysokoÅ›ci Wilanowa, Jeziorny i Czerska na jednym brzegu WisÅ‚y oraz Åšwidra, Otwocka i Wilgi na drugim. Rozpowszechnienie na Mazowszu sztuki wycinania zawdziÄ™czamy uruchomieniu w Fabryce Papieru w Jeziornie w 1838 r. pierwszej w Polsce maszyny do wyrobu cienkiego, barwionego papieru. W 1857 r. w fabryce czynne byÅ‚y już dwie walcownie do glansowania papieru i produkowano aż 58 jego gatunków. Szmaty potrzebne do jego produkcji papiernia skupowaÅ‚a w okolicznych wsiach, oferujÄ…c w zamian kolorowy, bÅ‚yszczÄ…cy papier.W naszej gminie wycinankarstwem zajmowaÅ‚y siÄ™ kobiety mieszkajÄ…ce w Gassach i Ciszycy. W Polsce ta forma sztuki ludowej wystÄ™powaÅ‚a na Mazowszu i jego pograniczach – najbardziej znane sÄ… wycinanki kurpiowskie, Å‚owickie i opoczyÅ„skie. Ekspozycje polskich wycinanek ludowych na wystawach w caÅ‚ej Europie, w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, w Australii i Japonii budzÄ… zachwyt oglÄ…dajÄ…cych.
Fundacja Polska Oryginalność Kulturowa przygotowaÅ‚a wystawÄ™ prezentujÄ…cÄ… 400 wycinanek pochodzÄ…cych ze zbiorów Antoniego Åšledziewskiego, komisarza wystawy i autora albumu „Wycinanka Polska”. Kolekcja wycinanek eksponowana jest w muzeach, galeriach i różnych placówkach kultury w caÅ‚ej Polsce. Może zobaczymy jÄ… w Konstancinie? |