Prezydent BronisÅ‚aw Komorowski zawetowaÅ‚ nowelizacjÄ™ ustawy o ochronie gruntów rolnych i leÅ›nych likwidujÄ…cÄ… nadzór Ministerstwa Rolnictwa nad odrolnianiem najbardziej wartoÅ›ciowych gruntów rolnych (klas I–III) o powierzchni do 5 tys. mkw. Zdaniem prezydenta, przyjÄ™cie nowelizacji zagrażaÅ‚oby Å‚adowi przestrzennemu, a nieuwzglÄ™dnienie w noweli wymogu, aby odrolniany obszar byÅ‚ zwarty, stwarza ryzyko dużego rozproszenia nowych budowli, co w praktyce oznacza degradacjÄ™ krajobrazu.

Podczas konferencji prasowej 30 lipca, minister w kancelarii prezydenta Olgierd DziekoÅ„ski wyjaÅ›niÅ‚, że skierowana do ponownego rozpatrzenia przez Sejm ustawa stoi w sprzecznoÅ›ci z procedowanym obecnie w Sejmie prezydenckim projektem ustawy o niektórych narzÄ™dziach na rzecz ochrony krajobrazu.

– Zawetowana ustawa powodowaÅ‚a z jednej strony możliwość znacznego rozpraszania zabudowy, z drugiej – narażaÅ‚a na szwank konieczność ochrony gruntów bardzo wartoÅ›ciowych, gruntów klasy I i III, które stanowiÄ… niezbywalny zasób dobra narodowego, zatem dobra konstytucyjnego, jakim jest wartość i ochrona majÄ…tku i dobra narodowego, jakim sÄ… grunty rolne – powiedziaÅ‚ minister.

Ziemie klas I–III stanowiÄ… 25 proc. powierzchni gruntów ornych w Polsce. Zgodnie z aktualnie obowiÄ…zujÄ…cym prawem, przeznaczenie ich na cele nierolnicze, niezależnie od powierzchni przeznaczonej do odrolnienia, wymaga zgody ministra rolnictwa. Obecnie obowiÄ…zujÄ…ce przepisy pozwalajÄ… chronić najlepsze tereny pod uprawy i ograniczać nieuzasadnione wykorzystywanie ich do celów niezwiÄ…zanych z produkcjÄ… rolnÄ…. Nowelizacja umożliwiaÅ‚aby jeszcze Å‚atwiejsze powstawanie na gruntach rolnych klas I–III m.in. obiektów budowlanych o charakterze dominant krajobrazowych (np. kominów, silosów, elektrowni wiatrowych) w sposób pozbawiony jednolitej kontroli.

Inicjatywa prezydenta ma na celu wzmocnienie ochrony krajobrazu m.in. poprzez wprowadzenie obostrzeÅ„ w budowie obiektów o charakterze dominant. Projekt prezydencki wprowadza zakaz lokalizowania dominant krajobrazowych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, bez przygotowania planu zagospodarowania przestrzennego. Zawetowana nowelizacja dawaÅ‚aby natomiast w praktyce dużą dowolność w lokalizowaniu dominant krajobrazowych na gruntach rolnych najwyższych klas o powierzchni do 5 tys. mkw. Prezydent zamierza wystÄ…pić z wÅ‚asnÄ… inicjatywÄ… ustawodawczÄ…, która w wyjÄ…tkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach umożliwi uproszczenie dÅ‚ugotrwaÅ‚ej procedury odrolniania gruntów pod budowÄ™ domów i obiektów użytecznoÅ›ci publicznej.

Sejm może weto prezydenta odrzucić wiÄ™kszoÅ›ciÄ… trzech piÄ…tych gÅ‚osów w obecnoÅ›ci co najmniej poÅ‚owy ustawowej liczby posÅ‚ów. W takim przypadku prezydent musi w ciÄ…gu siedmiu dni podpisać ustawÄ™ i zarzÄ…dzić jej ogÅ‚oszenie w Dzienniku Ustaw.