ŚMIECIE: CO, GDZIE, KIEDY I ZA ILE

ŚMIECIE: CO, GDZIE, KIEDY I ZA ILE	autor: MAGDA ANDRZEJEWICZ, GRAŻYNA MATUSIK-TOMASZEWSKA

Rewolucja śmieciowa zbliża się wielkimi krokami. Za niespełna cztery miesiące odpowiedzialność za gospodarkę odpadami – organizację ich odbioru od mieszkańców i utylizację – ponosić będzie gmina.

Stawka za odpady segregowane będzie niższa niż za zmieszane

Większość mieszkańców naszej gminy o nadchodzących zmianach wie niewiele. Trudno się dziwić, skoro nawet radni nie są zbyt dokładnie poinformowani. Na posiedzeniu komisji rady miejskiej, w trakcie dyskusji o zasadach nowej gospodarki odpadami, jeden z radnych był wyraźnie zaskoczony, że na terenie gminy prowadzona jest zbiórka odpadów segregowanych, a system działa już od roku.

Zgodnie z ustawą z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, za cztery miesiące gminy przejmą prawo własności do odpadów komunalnych: będą odpowiedzialne za odbiór, transport śmieci i za zagospodarowanie odpadów komunalnych. Już nie właściciele nieruchomości będą decydowali, jaka firma odbierze ich śmiecie – wyboru operatora dokona samorząd gminy, a mieszkańcy za wywóz odpadów zapłacą tzw. podatek śmieciowy.

Przygotowując się do wprowadzenia nowych zasad odbioru odpadów komunalnych, rada miejska podjęła uchwały dotyczące:

• wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie naszej gminy oraz ustalenia stawki takiej opłaty,

• określenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
• szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną opłatę,

• wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie Gminy Konstancin-Jeziorna składanej przez właściciela nieruchomości. Najwięcej kontrowersji budził sposób naliczania opłaty, ale samorząd nie uznał za stosowne skonsultować się w tej kwestii z mieszkańcami.

Ustawodawca dopuszcza cztery sposoby naliczania podatku:

• od osoby – ale co najmniej 25 proc mieszkańców Konstancina zameldowanych jest w innych miejscowościach,

• od ilości zużytej wody – nie sposób jednak wyliczyć ilość zużytej wody w sołectwach niezwodociągowanych i nieskanalizowanych,

• od metrażu powierzchni mieszkalnej – ale to przecież ludzie produkują śmiecie, nie metry kwadratowe,

• od gospodarstwa domowego – w jednym gospodarstwie mieszka pięć osób, w drugim – dwie.

Nasi czytelnicy zwracali uwagę, że naliczanie opłat od metrażu powierzchni mieszkalnej byłoby krzywdzące dla samotnych osób mieszkających w starych, dużych, rodzinnych domach. – Teoretycznie można duży dom sprzedać, ale to wcale nie takie proste i często taka operacja przerasta siły samotnej starszej osoby – mówi Danuta K.

Żaden sposób naliczania podatku śmieciowego nie jest doskonały. Co najmniej 25 proc mieszkańców Konstancina zameldowanych jest w innych miejscowościach i nawet jeśli tam zapłacą podatek śmieciowy, koszty wywozu ich odpadów poniesie nasza gmina.

– Wszystko co wyrzucamy do śmieci jest częścią tego, co wcześniej kupiliśmy (np. butelki po napojach, opakowania kartonowe itp.) lub w całości tym samym, tylko wyeksploatowanym (np. zużyte opony, rozładowane akumulatory, lodówki itp.). Dlatego podatek śmieciowy powinien być doliczany do ceny towaru, tak jak podatek drogowy wliczony jest w cenę benzyny. Tak byłoby sprawiedliwie: kupiłeś, wyrzucasz, płacisz. Dopiero wtedy wywożenie śmieci do lasu nie miałoby sensu, a kary za takie czyny powinny być naprawdę dotkliwe. To by była rewolucja! – proponuje Robert P.

Do Gminnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów właściciele nieruchomości będą mogli dostarczać bezpłatnie odpady komunalne zebrane w sposób selektywny, jednak sami będą musieli zorganizować transport i opłacić go

W trakcie podejmowania uchwał obowiązywały zapisy ustawy, w myśl których na terenie całej gminy podatek śmieciowy miał być naliczany w taki sam sposób.

W styczniu tego roku, ustawa została znowelizowana – w odpowiedzi na protesty samorządów, ustawodawca zadecydował o możliwości różnicowania sposobu naliczania podatku, np. w inny sposób stawka będzie określana dla właścicieli domów jednorodzinnych, inny – dla wielorodzinnych.

Rada miejska zadecydowała o naliczaniu opłaty od osoby i określiła stawki: 10 zł miesięcznie na osobę za odpady segregowane, 15 zł za zmieszane. Segregowanie odpadów będzie więc bardzo opłacalne – osoby, które systematycznie będą segregowały śmiecie, zapłacą podatek nawet o połowę niższy, jednak w przypadku lokatorów mieszkających w blokach, trudno będzie stwierdzić, kto śmiecie segreguje, a kto nie.

Możliwe jednak, że radni zmienią zasady naliczania podatku: tam, gdzie można (gdzie są wodomierze) opłata wyliczana będzie od ilości zużytej wody, w pozostałych przypadkach od osoby. Wysokość podatku też może ulec zmianie, bo nie wiadomo, ile będzie śmieci. W niektórych gminach po wprowadzeniu podatku śmieciowego masa odpadów odbieranych od mieszkańców wzrosła dwukrotnie właśnie dlatego, że skoro każdy płaci podatek, to nie opłaca się nielegalnie wyrzucać śmieci. Na razie nie są dokładne znane koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, koszty tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz koszty obsługi administracyjnej systemu.

Stawka opłaty powinna być tak ustalona, aby wpływy pokryły koszty funkcjonowania całego systemu, bo gmina nie może dopłacać z budżetu, ale opłaty nie mogą też być źródłem dochodu gminy. O tym, czy deklaracje mieszkańców będą zgodne ze stanem faktycznym, przekonamy się po kilku miesiącach funkcjonowania nowego systemu. Wobec tylu niewiadomych, władze gminy zadecydowały o podpisaniu umowy z operatorem na okres 1,5 roku – w tym czasie będzie można zweryfikować założenia i zmniejszyć lub zwiększyć podatek śmieciowy.

Samorządowcy martwią się o ściągalność opłat, bo koszty trzeba będzie terminowo pokryć. Urzędnikom przybędzie pracy, bo za egzekucję należności odpowiadać będą właśnie oni, podobnie jak za pobranie każdego innego podatku. Od mieszkańców, którzy będą się uchylali od płacenia należności, będzie mógł je egzekwować komornik. Jeśli mieszkaniec nie zapłaci, należności będą ściągane tak, jak zaległości podatkowe, czyli wraz z odsetkami. W zamian za uiszczaną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, od 1 lipca odbierane będą wytworzone w gospodarstwach domowych odpady komunalne zmieszane (niesegregowane) oraz zbierane w sposób selektywny.

Odpady segregowane:

• papier, metal, szkło, tworzywa sztuczne, opakowanie wielomateriałowe ( np. kartony po sokach),

• odzież i tekstylia,

• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,

• odpady wielkogabarytowe,

• zużyte baterie i akumulatory,

• zużyte opony,

• odpady remontowo-budowlane pochodzące z remontów i innych robót budowlanych wykonywanych przez właściciela we własnym zakresie, na wykonanie których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie do administracji architektoniczno-budowlanej,

• odpady ulegające biodegradacji, w tym opakowania ulegające biodegradacji i odpady zielone,

• przeterminowane leki,

• inne odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia
odpadów komunalnych.

Wszystkie wymienione odpady odbierane będą w każdej zebranej przez właściciela ilości. Uchwała określa także wymaganą ilość pojemników na odpady uzależnioną od liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość:

• dla nieruchomości zamieszkałej przez 1–2 osoby: jeden pojemnik o pojemności 0,12 msześc.,

• dla nieruchomości zamieszkałej przez 3–4 osoby: dwa pojemniki o pojemności 0,12 msześc. lub jeden pojemnik o pojemności 0,24 msześc.,

• dla nieruchomości zamieszkałej przez 5–6 osób: trzy pojemniki o pojemności 0,12 msześc. lub jeden pojemnik o pojemności 0,24 msześc. i jeden pojemnik 0,12 msześc. lub pojemnik o pojemności nieprzekraczającej 0,36 msześc.,

• dla nieruchomości, na której zamieszkuje powyżej sześciu osób: jak wyżej oraz dodatkowo jeden pojemnik o pojemności 0,12 msześc. na każde kolejne jedną lub dwie osoby lub jeden pojemnik 0,24 msześc. na każde kolejne trzy lub cztery osoby lub pojemnik o pojemności nieprzekraczającej liczby metrów sześciennych przypadających na liczbę osób zamieszkujących daną nieruchomość.

W przypadku ilości odpadów przekraczających podane wielkości, właściciele nieruchomości zmieszane odpady komunalne mogą bezpłatnie oddawać w workach na odpady zmieszane, które zobowiązany będzie dostarczyć przedsiębiorca odbierający odpady komunalne (w ilości odpowiadającej potrzebom danej nieruchomości). – Kto i na jakich zasadach będzie określał tę „odpowiadającą potrzebom ilość” – pyta w liście do redakcji E. W.

Zmieszane odpady komunalne odbierane będą z nieruchomości w zabudowie wielorodzinnej nie rzadziej niż raz w tygodniu, a w zabudowie jednorodzinnej raz na dwa tygodnie.

Odpady zbierane w sposób selektywny odbierane będą z nieruchomości w zabudowie wielorodzinnej nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie, a w zabudowie jednorodzinnej nie rzadziej niż raz w miesiącu. Odpady wielkogabarytowe oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny odbierane będą z nieruchomości zamieszkałych dwa razy w roku kalendarzowym. Odpady ulegające biodegradacji, w tym odpady zielone, będą odbierane w okresie kwiecień-listopad raz na dwa tygodnie. Zużyte baterie i akumulatory oraz przeterminowane leki będą zbierane w wyznaczonych punktach na terenie gminy.

Zużyte opony, odpady remontowo-budowlane oraz inne odpady niebezpieczne będą zbierane w Gminnym Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów (GPSZO). Będzie on prowadzony przez przedsiębiorcę wyłonionego w przetargu, na zasadach określonych w umowie. Do GPSZO właściciele nieruchomości będą mogli w dowolnym terminie (nie czekając na zbiórkę odpadów gabarytowych dwa razy w roku) dostarczać bezpłatnie odpady komunalne zebrane w sposób selektywny, jednak sami będą musieli zorganizować transport i opłacić go.

Już wkrótce będziemy się bez problemu pozbywać odpadów remontowo-budowlanych, które obecnie często dość długo zalegają na terenach nieruchomości

Gmina będzie odpowiedzialna za odbiór odpadów, jednak samorząd nie załatwi wszystkiego za mieszkańców. Sami musimy pamiętać, by wypowiedzieć umowę z dotychczasową firmą, która odbiera od nas śmiecie – jeśli tego nie uczynimy, może się okazać, że za tę samą usługę zapłacimy dwa razy. Wymienione zasady dotyczą odpadów komunalnych powstałych w gospodarstwach domowych. Zakłady przemysłowe i firmy nadal zobowiązane są do zawierania umów bezpośrednio z wybranym operatorem.

Dotychczasowe umowy z poszczególnymi operatorami odbierającymi odpady nie zostaną automatycznie rozwiązane. W związku z tym, właściciele nieruchomości powinni zadbać, by obowiązujące obecnie umowy zostały wypowiedziane ze skutkiem na 30 czerwca 2013 r. i złożyć dotychczasowemu odbiorcy odpadów pisemne wypowiedzenie świadczonych usług. Właściciele nieruchomości muszą też pamiętać o złożeniu do 15 kwietnia deklaracji, w której określą liczbę mieszkańców i ilość odpadów, którą z danego domu trzeba odebrać. W wypełnieniu deklaracji pomogą mieszkańcom przeszkoleni ankieterzy, zatrudnieni przez Urząd Miasta i Gminy Konstancin-Jeziorna, którzy w miejscu zamieszkania właścicieli nieruchomości wypełnią z nimi deklarację i dostarczą ją do urzędu. Mieszkańcom, którzy z różnych powodów nie złożą deklaracji, stawkę wyliczy urząd.

W krajach Unii Europejskiej, poza Polską i Węgrami, władzę nad systemem odbioru odpadów od dawna sprawują samorządy. Obecna rewolucja śmieciowa to początek wieloletniego procesu. Zgodnie z regulacjami unijnymi, celem jest osiągnięcie do końca 2020 r. takiego stopnia recyklingu i przygotowania odpadów do ponownego użycia, by wynosił on co najmniej 50 proc. w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Do lipca 2020 r. odpady ulegające biodegradacji składane na składowiskach mają nie przekraczać 35 proc. całkowitej masy tych odpadów. Ogólny wskaźnik recyklingu w Unii Europejskiej wynosi obecnie niespełna 30 proc. Najbliżej celu wyznaczonego przez unijne dyrektywy są Niemcy, Belgia i Słowenia . W Niemczech aż 64 proc. odpadów komunalnych wytworzonych w gospodarstwach domowych jest utylizowanych lub ponownie przetwarzanych, tylko 36 proc. trafia do spalarni, a segregacja odpadów opłaca się i mieszkańcom, i przedsiębiorcom. Segregacja i recykling odpadów generują obroty na poziomie 50 mld euro rocznie. Śmiecie to na całym świecie doskonały biznes. W niektórych krajach tak dobry, że opanowany przez mafię.

Informacji dotyczących nowych zasad gospodarowania odpadami udziela Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta i Gminy Konstancin-Jeziorna, tel. 22 717 53 99 w. 107

Drukuj